Przemoc szkodzi nie tylko ciału
Przemoc nie ogranicza się wyłącznie do użycia siły. To także słowa, zachowania i postawy, które ranią. Zostawia ślady na psychice, poczuciu własnej wartości i sposobie postrzegania świata.
Kiedy kobieta żyje w przemocy:
- doświadcza silnego stresu, lęku, smutku i wstydu
- może czuć się bezwartościowa, winna, bezradna
- traci zaufanie do ludzi i siebie
- może mieć trudność z podejmowaniem decyzji, wyrażaniem własnych potrzeb
- może unikać kontaktów społecznych z obawy przed oceną lub niezrozumieniem.
To naturalne reakcje na nienaturalną sytuację. Nie ukazują cech charakteru kobiety lub jej usposobienia. To skutki przemocy. Każdy człowiek w podobnych warunkach mógłby doświadczać podobnych emocji i trudności.
Według Światowej Organizacji Zdrowia problem przemocy ten dotyka około jednej trzeciej kobiet na świecie, co wskazuje na jego epidemiologiczny charakter.
To złożony wzorzec zachowań, który często rozwija się stopniowo. Proces ten zazwyczaj rozpoczyna się od subtelnej kontroli i manipulacji, a następnie przechodzi do coraz bardziej jawnych i brutalnych form znęcania się. Kluczowym elementem jest tu intencjonalność działania sprawcy oraz wyraźna dysproporcja sił, która uniemożliwia ofierze skuteczną obronę.
Przemoc wobec kobiet to naruszenie praw człowieka i zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Przemoc nie jest prywatną sprawą kobiety
Przemoc wobec kobiet to poważny problem. To nie jest coś, co dzieje się tylko w domu i nie wolno się w to mieszać. Przemoc jest niezgodna z prawem. Kobiety mają prawo do życia bez przemocy.
Przemoc domowa dotyczy sytuacji, w których ktoś w rodzinie lub związku krzywdzi drugą osobę – fizycznie, psychicznie albo finansowo. Może być to jednorazowe zdarzenie albo zachowania, które powtarzają się regularnie.
Przemoc domowa to m.in.:
- bicie, popychanie, duszenie, grożenie
- wyzywanie, poniżanie, wyśmiewanie
- zmuszanie do stosunków seksualnych albo kontaktu fizycznego
- pozbawianie środków finansowych, zakazywanie pracy, nieustanna kontrola
- ciągłe sprawdzanie, śledzenie, zastraszanie – także przez telefon, w wiadomościach tekstowych i social mediach.
Czym jest przemoc?
Przemoc to zachowanie, które ma na celu skrzywdzenie drugiej osoby i przejęcie nad nią kontroli. Ma cztery kluczowe cechy:
- Jest intencjonalna – sprawca nie działa w afekcie, tylko świadomie narusza granice drugiej osoby.
- Charakteryzuje ją dysproporcja sił – sprawca ma przewagę fizyczną, finansową, emocjonalną lub społeczną.
- Powoduje łamanie praw człowieka – odbiera ofierze godność, wolność, bezpieczeństwo i poczucie sprawczości.
- Jest źródłem cierpienia – prowadzi do bólu fizycznego, zaburzeń psychicznych, stanów lękowych i depresyjnych.
Przemoc to nie „kłótnia”.
Przemoc to systematyczne krzywdzenie drugiego człowieka.
Czym różni się przemoc od konfliktu?
- W konflikcie obie osoby są sobie równe. Każda ma prawo do swoich emocji i opinii. Obie mogą szukać rozwiązania.
- W przemocy jedna osoba ma władzę i przewagę. Wykorzystuje tę przewagę, by krzywdzić drugą osobę. Druga osoba nie może się skutecznie bronić.
Przekonania (mity) o przemocy
Niesłuszne, niesprawiedliwe, krzywdzące i niemające odzwierciedlenia w rzeczywistości opinie, mogą powstrzymywać kobiety przed szukaniem pomocy. Oto najczęstsze mity:
• Skoro kobieta nie odchodzi od oprawcy, to widocznie taka relacja jej odpowiada.
• To, co dzieje się w domu, jest prywatną sprawą rodziny.
• W małżeństwie nie ma gwałtu.
• Jak kobieta raz się zgodziła na przemoc, to już nie ma odwrotu.
• Przemoc zdarza się tylko w biednych rodzinach.
• Kobieta jest winna przemocy, bo sama ją sprowokowała.
• Dziecko nie cierpi, jeśli jest jedynie świadkiem przemocy.
• Tylko osoba zarabiająca ma prawo do podejmowania decyzji.
• Klaps to nie przemoc.
• Dzieci są za małe, żeby zrozumieć, czym jest przemoc.
To wszystko nieprawda. Każde z tych przekonań usprawiedliwia krzywdzenie i utrudnia przerwanie przemocy.
Fakty, które warto zapamiętać:
• Przemoc to przestępstwo.
• Nikt, niezależnie od sytuacji, nie zasługuje na przemoc.
• Kobieta ma prawo do bezpieczeństwa i szacunku.
• Przemoc może być zarówno fizyczna, psychiczna, seksualna, ekonomiczna, jak i cyfrowa.
• Dzieci cierpią nawet wtedy, gdy są tylko świadkami przemocy.
• Przemoc domowa nie jest prywatną sprawą rodziny, której dotyka, lecz problemem społecznym.
Przemoc karmi się milczeniem. Ty możesz je przerwać.
Świadek przemocy domowej ma realny wpływ na to, czy zostanie ona zatrzymana, czy też będzie trwała dalej.
Nie odwracaj wzroku. Nie udawaj, że nie słyszysz. Zgłaszaj. Reaguj, gdy:
- słyszysz krzyki zza ściany
- widzisz strach w oczach dziecka
- ktoś mówi: „To ich prywatna sprawa”, a ty czujesz, że coś jest nie tak.
Twoja reakcja może uratować komuś życie.
112
całodobowy, bezpłatny europejski numer alarmowy, na który możesz zadzwonić m.in. w sytuacji zagrożenia życia
800 120 002
całodobowy, bezpłatny, anonimowy numer Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”
116 111
całodobowy, bezpłatny europejski numer alarmowy, na który możesz zadzwonić m.in. w sytuacji zagrożenia życia
800 107 777
wybierz 9
całodobowy, bezpłatny, anonimowy interwencyjny telefon Fundacji Centrum Praw Kobiet
Przeciwdziałanie przemocy domowej w pomorskim
Co się dzieje, gdy milczysz?
- Przemoc się nasila.
- Osoby doznające przemocy czują się jeszcze bardziej samotne i bezradne.
- Sprawca utwierdza się w przekonaniu, że nic mu nie grozi.
- Nieprzerwany cykl przemocy może skończyć się tragedią.
Milczenie czyni cię biernym współuczestnikiem przemocy. Możesz to zmienić.
Badanie CBOS z 2019 roku pokazuje, jak ważna jest reakcja świadka: tylko 26% przypadków przemocy zostało zgłoszonych odpowiednim służbom, choć aż 63% Polaków przyznało, że zna w swoim otoczeniu osoby doznające przemocy domowej.
Pamiętaj:
Przemoc kończy się tam, gdzie zaczyna się reakcja.
Twoje wsparcie to nie heroizm, a wyraz wspólnoty.
Milczenie oznacza zgodę na przemoc.
Będąc świadkiem – reaguj.
Wystarczy, że nie będziesz milczeć.
- Zgłoś – to nie tylko twoje prawo do interwencji, ale również twój obowiązek.
- Udziel wsparcia – dzięki twojej pomocy osoba doznająca przemocy będzie wiedziała, że nie jest sama.
- Zachowaj bezpieczeństwo – dzięki temu, że system zapewnia ochronę i wsparcie, pozostaniesz anonimowy względem sprawcy.
Cykl przemocy
Przemoc domowa rzadko zdarza się jednorazowo. Zazwyczaj powtarza się w cyklach składających się z trzech faz.
1. Faza napięcia
Sprawca staje się drażliwy, krytykuje, czepia się drobiazgów. Kobieta żyje w ciągłym napięciu, próbuje unikać wybuchów złości. Często ma objawy somatyczne – bóle brzucha, głowy, cierpi na bezsenność. To faza strachu i szukania pomocy.
2. Faza przemocy
Następuje wybuch przemocy – może dojść do fizycznej agresji, gróźb, gwałtu, demolowania rzeczy. Dla ofiary to czas przetrwania i walki o bezpieczeństwo. Czasem kobieta prowokuje – nie z braku rozsądku, ale aby przerwać trwanie w poczuciu zagrożenia i strachu.
3. Faza skruchy (miodowy miesiąc)
Sprawca przeprasza, obiecuje poprawę, wręcza kwiaty, zachowuje się troskliwie. Kobieta odzyskuje nadzieję. Często wycofuje zgłoszenia dotyczące przemocy i nie szuka pomocy. Z czasem ta faza zanika, a przemoc się nasila.
Zrozumienie cyklu przemocy pomaga przerwać błędne koło.
Patronaty honorowe nad kampanią
- Marszałek Województwa Pomorskiego – Mieczysław Struk
- Wojewoda Pomorski – Beata Rutkiewicz
- Komendant Wojewódzki Policji w Gdańsku – nadinsp. Bogusław Ziemba
- Prezydentka Gdańska – Aleksandra Dulkiewicz
- Prezydentka Sopotu – Magdalena Czarzyńska-Jachim
- Prezydentka Gdyni – Aleksandra Kosiorek
- Prezydentka Słupska – Krystyna Danilecka-Wojewódzka
- Starosta Tczewski – Mirosław Augustyn
- Starosta Słupski – Paweł Lisowski
- Prezydent Tczewa – Łukasz Brządkowski
- Prezydent Wejherowa – Krzysztof Hildebrandt
Patron medialny:
Polskie Radio Gdańsk
O twórczyniach kampanii:
Pomysł, scenariusz, reżyseria, postprodukcja filmu i stworzenie materiałów promocyjnych kampanii: Agnieszka Bekalarczyk www.agnieszkabekalarczyk.pl
Opracowanie merytoryczne kampanii i współpraca z partnerami:
Aneta Pierzchała - Tolak www.anetapierzchalatolak.pl
Muzyka: Maciej i Czesław Sadowscy www.maciejsadowski.com
Aktorka: Joanna Rose
Do posłuchania:
PODCAST
VIDEO: Urszula Nowakowska – założycielka Fundacji Centrum Praw Kobiet
Chcesz wiedzieć więcej czym jest przemoc!
Miłość karmi się ekspresją
Gdy jesteś świadkiem przemocy, Twoje milczenie chroni sprawcę, a nie osobę doświadczającą przemocy.
Reaguj. Zgłoś. Przerwij przemoc.
Fundacja Centrum Praw Kobiet
Oddział Gdańsk
Fundacja Centrum Praw Kobiet
Fundacja Centrum Praw Kobiet działa od 1994 roku. Została założona przez prawniczkę Urszulę Nowakowską. Fundacja pomaga kobietom, które doświadczają przemocy i dyskryminacji. W Gdańsku Fundacja ma swój oddział, który działa już ponad 25 lat.
Naszym celem jest:
- Pomagać kobietom, które są krzywdzone.
- Chronić prawa kobiet.
- Umożliwić kobietom życie bez przemocy i dyskryminacji.
W co wierzymy?
- Prawa kobiet to prawa człowieka.
- Przemoc wobec kobiet to łamanie tych praw.
- Państwo powinno chronić kobiety i wspierać równość między kobietami a mężczyznami.
Co robimy?
- Pomagamy kobietom, które doświadczają przemocy lub dyskryminacji.
- Oferujemy pomoc prawną, psychologiczną i zawodową.
- Pomagamy kobietom w sądzie.
- Zapewniamy bezpieczne miejsce, gdzie kobiety mogą się schronić.
- Prowadzimy szkolenia, warsztaty i piszemy publikacje.
- Staramy się zmieniać prawo tak, żeby lepiej chroniło kobiety.
Jak pomagamy?
- Słuchamy kobiet z szacunkiem i zaufaniem.
- Nie mówimy kobietom, co mają robić.
- Pokazujemy możliwe rozwiązania i wspieramy kobiety w podejmowaniu decyzji.
- Dostosowujemy pomoc do sytuacji każdej kobiety.
Dlaczego to ważne?
- Kobiety powinny mieć równe prawa w domu, pracy i życiu publicznym.
- Kobiety powinny czuć się bezpieczne i mieć szansę na niezależność.
- Chcemy, aby kobiety wierzyły w siebie i mogły decydować o swoim życiu.
Ważne jest też:
- Przeciwdziałanie stereotypom i uprzedzeniom wobec kobiet.
- Tworzenie systemu, który naprawdę chroni prawa kobiet.
Fundacja Centrum Praw Kobiet chce, żeby każda kobieta mogła czuć się godnie, bezpiecznie i samodzielnie.
Obejrzyj nasz spot kampanijny z 2021 roku „STOP kobiecobójstwu”
Copyright © 2025 Fundacja Centrum Praw Kobiet